Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi Akciğer ve Plevra Kanserleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Muzaffer Metintaş, bazı kurallara dikkat etmeden yapılan halı yıkama işleminin çeşitli hastalıklara yol açabileceğini belirterek ıslak serilen halılara dikkat çekti.
Yaz mevsiminin yaklaşmasıyla özellikle ev hanımlarının daha fazla rağbet gösterdiği halı temizliği, dikkat edilmediği takdirde kişilerde çeşitli alerjik hastalıkların yanı sıra ciddi rahatsızlıklara da yol açabiliyor. Özellikle tam olarak kurutulmadan evin yüzeyine serilen halılar, yıkama esnasında kullanılan kimyasal maddelerin havaya karışmasına neden olabiliyor.
“HALI YIKAMADA KULLANILAN KİMYASAL MADDELER”
ESOGÜ Tıp Fakültesi Hastanesi Akciğer ve Plevra Kanserleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Muzaffer Metintaş, sağlıklı bir hayat sürdürebilmek için ev ortamının havasının temizliğinin öneminden bahsetti. Hava temizliğine olumsuz katkıda bulunacak şeylerden birisinin de halılar olduğuna değinen Prof. Dr. Metintaş, “Halılar lifsi maddelerden yapılıyor. Kiminde yün, kiminde pamuk, kiminde ise daha plastik lifler var. O yüzden halıların arasında toz ve bir takım organik maddeler birikebiliyor. Bunlar zamanında temizlenmezse, özellikle ev süpürüldüğünde hava kirliliğine bağlı akciğer sıkıntıları olabiliyor. Halıyı temizlemek de usulüne uygun yapılmazsa daha sıkıntılı ve teşhisi zor, tedavisi zor, uzun süreli problemlerle karşılaşabiliriz. Halı yıkamada kullanılan bazı kimyasal maddelerin, iyi arınmadığı takdirde ev ortamında kalkarlar. Bu kimyasal maddelere duyarlı olanlar bazı sıkıntılara maruz kalabilirler” dedi.
“HALI TAM KURUMADAN SERİLMEMELİ”
Prof. Dr. Metintaş, halıların yıkandıktan sonra nemli olarak eve serilmesi durumunda içinde bulunan toksinlerin havaya karışarak sağlık sorunları oluşturabileceğini belirtti. Metintaş, “Yıkanan halılar iyi kurutulmadan ve temizleme işleminden sonra kalan halının içinde artıklar kuvvetli bir elektrik süpürgesi ile süpürülmeyip hemen paketlenerek evlere getirilerek nemli halinde serildiğinde, liflerin arasında kalan bazı bakteri ve organik maddeler çoğalabilir. Bunlar mantarlardır, bazı bakterilerdir. Bu mantar ve bakterilerin bir takım toksinleri ortama salınabilir. Eve yeni yıkanmış ve nemli bir halı iyice kurutulmadan serilirse, bu toksinler havaya kalkabilir ve astımlı insanlarda astım atağını tetikleyebilir, ciddi şekilde astım nöbetlerine sebep olabilirler. Bazı duyarlı olabilecek kişilerde bronşiyolitis obliterans dediğimiz hava yollarının içerisindeki koruyucu maddelerinin birikmesi sonucu aylarca sürecek öksürük nöbetlerine neden olabilir. Bunun tedavisi zor ve güçtür. Aylarca kortizon kullanmak gerekebilir. Daha da önemlisi bunun teşhisini koymak zordur” diye konuştu.
“HASTALIĞI TEŞHİS ETMEK ZOR”
Bahse konu nedenden rahatsızlanan kişilerin tanı ve tedavilerinin zorluğundan söz eden Prof. Dr. Metintaş, şunları söyledi;
“Hastalara ’evinizde ne değişti?’ sorusu sorulmadığı takdirde aklına halı yıkattığı gelmezse tanısı zor olur. Yine bu organik maddeler hipersensitivite pnömonisi dediğimiz alanlarda bronş duvarlarında aşırı duyarlılık sonucu mikropsuz zatürreye yol açabilirler. Bu zatürrelerin tanısı için akciğerlerden parça almak ve patolojik incelemeler gerekebilir. Tanı koyduğumuzda aylarca sürecek hormon köklü ve bazı tedavileri yan etkilere yol açabilecek uzun tedaviler gerekebilir. Hastaya evinde kuş ya da evcili hayvan besleyip beslemediğini sorarız. Apartmanda besleyen olup olmadığı, bu problemlerin ne zaman başladığı ve hangi ortamlarda olduğunu sorarız. Onların aklına kolay kolay halı yıkattığı gelmez. Dolayısıyla bu sorunun nedeni de atlanabilir. Sorun da atlanabilir ve aylarca sürecek öksürük nöbetlerine sebep olabilir. Geçmeyen şikayetler ve geçmeyen antibiyotik tedavileri, astım tedavileri, gereksiz yere astım ilaçları nedeniyle hasta gereksiz yere hırpalanabilir.”
“HAYI YIKANDIKTAN SONRA İYİCE KURUTULMALI”
Vatandaşları uyararak yıkanan halıların nasıl kullanılması gerektiğini anlatan Prof. Dr. Metintaş, “Halı yıkamak için uygun hijyen ve sağlık şartlarına riayet etmek gerekir. Halı yıkandıktan sonra iyice kurutulmalı. İyi kurutulduktan sonra güçlü bir süpürge ile tekrar çekilmeli ve hava alacak şekilde paketleme yapıldıktan sonra evlere tamamen kurumuş şekilde teslim edilmeli. Eve gelen bir halı kurumamışsa ve nemli koku veriyorsa ev dışı ortamda, güneşte kurumaya bırakılmalı. İyice kuruduktan sonra üzerindeki kuruyan kimyasal maddeler çekilmeli. Artık maddelerin temizlendiğinden emin olduktan sonra eve serilmeli” diye kaydetti:
“BİR HALIYI EN AZ 3 KERE YIKANIYOR”
Eskişehir’de bir halı yıkama fabrikası sahibi olan Sabiha Sabir ise, halı yıkamanın kolay olmadığını, çeşitli zorlukları olduğundan bahsetti. Bir halının en az 3 kere yıkandığından bahseden Sabir, “Halılar bize geldiği zaman ilk önce lekeleri kontrol ediliyor. Ağır büyük lekeler varsa onlara ilaçlarla müdahale ediyoruz. Bu işlemlerden sonra yıkamaya veriyoruz. Yıkamayı bir kere yapmıyoruz çünkü halılar tek seferde temiz olmuyor. Halıları en az 3 kere yıkıyoruz, temiz olmamışsa tekrar yıkıyoruz. Ardından halıyı sıkmaya veriyoruz. Buradan çıktıktan sonra masamızda kontrol altına alıyoruz. Halıları asarak kurutuyoruz. Çünkü makineden ne kadar kuru çıksa da kuru olmuyor. Örgüleri kalın olduğu için araları kurumuyor. O yüzden 2-3 gün asarak kurutuyoruz. Kuruduktan sonra kapalı alana alıyoruz. Dışarıda kuruttuğumuz için üzerine toz olabileceğini düşünüyoruz. Buraya aldıktan sonra özel süpürgemiz var onunla üzerinde olabilecek tozları çektiriyoruz. Ardından kapalı alanda bulunan masanın üzerine seriyoruz. Burada son kontrolleri yapıyoruz. Eğer ki temiz olmamışsa o halının üzerinde aynı işlemleri tekrar yapıyoruz, ama temiz olduğunu inanıyorsak paketliyoruz” şeklinde konuştu.