Bursa tarihinin kilometre taşları arasında yer alan ancak zamanla üretimi durma noktasına gelen Bursa ipeğinin yeniden, adına yakışır düzeyde bir kent markası olarak canlandırılması amacıyla 2014 yılında “Bursa İpeği Yeniden Hayat Bulacak” Projesi başlatıldı.
Proje kapsamında Bursa’da halen yerli kozadan ipek iplik üreten aileler ve üretimi bırakan aileler belirlenerek kayıt altına alınırken, 2015’te Umurbey İpek Üretim ve Tasarım Merkezi çalışmalara dahil edildi.
Dut ağacı sayısının artırılmasından yerli koza üretimine kadar ipeğe giden yolda tüm sürecin desteklendiği projede, Orhaneli, Keles, Harmancık, Büyükorhan, İnegöl ve Mustafakemalpaşa ilçelerindeki üreticilere yönelik çalışmalar yapıldı.
Eski köy okulları ve konakları atölye oldu
Bu ilçelerin kırsal mahallelerinde işlevlerini kaybeden köy okulları ve konakları restore edilerek ipek halı, kumaş, triko üretim ve tasarım atölyelerine dönüştürüldü. 14 farklı noktada kurulan ve aynı zamanda sosyal donatı alanı niteliği taşıyan atölyelerde kadınlar ipek halı dokudu, kumaş ve triko üretti.
Halen üretimin devam ettiği proje kapsamında bugüne kadar farklı ölçülerde 225 orijinal ipek Hereke halısı dokundu, 4 bin 452 parça ipek şal, kravat, kese, çanta, triko gibi ürünler üretildi.
Metrekaresi 11 bin 500 liradan satılan ipek halılar, ABD’den ilgi görüyor. Halılar, ABD’deki bir tüccar üzerinden tüketiciye ulaştırılıyor.
İlmek başına para kazanan kadınlar da aylık 400 ile bin lira arasında değişen miktarlarda gelir sağlıyor.
Antibakteriyel halılar
Coğrafi işaret başvurusu yapılan ipek halılar ayrıca UÜ Tekstil Mühendisliği Bölümünde incelendi. Bölümün laboratuvar sonuçları doğrultusunda halılara “Antibakteriyel belgesi” verildi.
Proje Kordinatörü Mehmet Ünal, projeye yaklaşık 200 dokumacı kadının katıldığını belirterek, şunları kaydetti:
“Bursa’da 30 yıldır halı dokunmuyordu. Geç kalır da bu nesli kaybedersek Bursa ipeğini de kaybetmiş olacaktık. Şimdi yeni nesle de aktardık. En azından 40 yıl daha bu kültürü kurtarmış olduk. Burada dokuduğumuz halılar orjinal Hereke halısıdır. ‘Onlu’ kalite halı dokuyoruz. Şu anda ABD’ye gönderiyoruz. Geçenlerde İstanbul’da bir fuar oldu oraya katıldık. Fransa, Kanada ve Hollanda’da bir çok müşteri ile kontak halindeyiz. Önümüzdeki günlerde inşallah bu ülkelere de göndermeye başlayacağız. Almanya’da dünyanın en büyük halı fuarı düzenlenecek. Oraya davet aldık ve bütün ekip orada olacağız.”
Usta öğreticilerden Şerman Turhan da Bursa ipeğini dokuyarak yaşatmaya çalıştıklarını söyledi.