Amerika’da Halının Tarihi

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki halı endüstrisi, William Sprague’un, Philadelphia’daki ilk dokuma halı tezgahını başlattığı tarih olan 1791’de başladı. Onu takip eden diğerleri ise 1800’lerin başında New England’da açıldı. Bu bölgede, 1979 yılına kadar faaliyet gösteren New Jersey firması olan Beattie Manufacturing Company de yer alıyordu.

1839’da Erastus Bigelow, dokuma halıları için tezgahın icadı ile sektörü kalıcı bir şekilde yeniden şekillendirdi. Bigelow’un dokuma tezgahı, halı üretimini ikiye katlarken, başlangıcından bir yıl sonra 1850 yılına kadar üç kat artarak bugünkü Smithsonian Enstitüsü koleksiyonlarının bir parçası haline geldi. Hayatını yeniliğe adamaya devam eden Bigelow’a 1839 ve 1876 yılları arasında 35 ayrı patent verildi. Bigelow, 1877’de ilk geniş tegahta dokunmuş halıyı tanıttı.

Jacquard mekanizmalı güç tezgahı 1849 yılında geliştirildi ve Brüksel halısı ilk olarak Massachusetts Clinton Şirketi tarafından üretildi. Brüksel tezgâhı, Wilton halısının imalatı için biraz değiştirildi. Daha sonra, Hartford Halı Şirketi, Bigelow Halı Şirketi olmak için Clinton Company’ye katıldı.

Alexander Smith started his carpet manufacturing plant in 1845 in West Farms, New York. An American, Halcyon Skinner, had perfected the power loom for making Royal Axminster in 1876. He and Alexander Smith combined, forming a very successful carpet company. Alexander Smith was elected to Congress in 1878, but died on the evening of Election Day. Sixteen hundred people were employed at his factory at the time of his death. Alexander Smith & Sons continued. During World War I, the carpet looms were converted to make tent duck and navy blankets. In 1929 Alexander Smith & Sons was the largest manufacturer of carpets and rugs in the world.

1878’de dört Shuttleworth kardeşler İngiltere’den 14 tezgah getirttiler ve New York’ta Shuttleworth Brothers Company olarak imalat tesisleri kurdular. 1905 yılında şirket yeni bir halı olan Karnak Wilton’ı piyasaya sundu. Onun ani başarısı olağanüstüydü. Siparişleri dolup taşan Karnak üretimi için yeni bir bina inşa edildi. Dokumacılar, tezgâhlarında renk veya desen değiştirmeden dört ve beş yıl çalıştılar. 1920’de, Shuttleworth Brothers Company, Amsterdam merkezli başka bir halı üreticisi olan McCleary Wallin & Crouse ile birleşti ve yeni şirketi Mohawk Halı Mills olarak adlandırdılar.

Alexander Smith, 1845 yılında New York’taki West Farms’da halı üretim tesisi kurdu. Bir Amerikalı Halcyon Skinner, Kraliyet Axminster’ı 1876’da yapmak için güç tezgahını mükemmelleştirmişti. Kendisi ile Alexander Smith bir araya gelerek çok başarılı bir halı şirketi kurdular. Alexander Smith, 1878’de Kongreye seçildi, ancak Seçim Günü akşamı öldü. Ölüm anında fabrikasında on altı yüz kişi istihdam edildi. Alexander Smith & Sons devam etti. Birinci Dünya Savaşı sırasında, halı tezgahları, çadır ördek ve lacivert battaniye yapmak için dönüştürüldü. 1929’da Alexander Smith & Sons, dünyadaki en büyük halı ve kilim üreticisiydi.

Yıllar içinde gelişen Amerikan halı endüstrisinin bugünkü durumunu ise şöyle özetleyebiliriz:

  • Halı, toplam ABD döşeme pazarının % 51’ini temsil etmektedir.
    • Halı ve döşeme endüstrisi, ABD Georgia eyaletindeki 227 tesiste 29.830 işçi çalıştırıyor ve devlet bünyesindeki en büyük imalat sektörünün en büyüğü olarak yaklaşık 3 milyar dolarlık bir maaş bordrosu öngörüyor.
    • Georgia eyaleti, ABD’deki ilk 20 halı üreticisinin 9’una ev sahipliği yapıyor.
    • Tüm ABD zemin kaplamacılığının en iyi 50 üreticisinin listesinde, Georgia’da bulunan 14 halı üreticisi yer almaktadır.
    • ABD halı ve kilim pazarının % 85’inden fazlası, 8 milyar dolarlık işletme faaliyeti için Dalton’ın 65 mil yarıçapında bulunan tezgahları tarafından üretilmektedir.
    • Georgia, dünya halı ve kilimlerinin % 45’inden fazlasına sahiptir.
    • 2015 yılında CARE (Halı Amerika İyileştirme Derneği) üyeleri 157 milyon libre halıyı geri dönüştürdü.
    • 2002’de kurulduğundan beri CARE üyeleri, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki atık depolama alanlarından 4 milyar libre (tüketim sonrası) halı dağıttı.